THỰC TẬP LÀM MỚI

Thực tập làm mới (Sám hối)

Trong quá khứ chúng ta đã có những vụng dại, lầm lỗi. Có thể chúng ta đã tiếp nhận ba quy và năm giới nhưng chúng ta chỉ chấp nhận một cách hình thức, chúng ta chưa thực tập ba quy và năm giới một cách đàng hoàng. Lâu lâu chúng ta phát ra những tư tưởng không xứng đáng. Chúng ta có những tư tưởng đi với cái giận, cái hờn và đi với sự trách móc. Đôi khi chúng ta muốn làm cho người kia khổ tại vì người kia đã dám làm cho mình khổ. Chúng ta muốn trừng phạt, muốn người kia khổ để cho biết. Người kia có thể là chồng của mình, là vợ của mình, là cha mình, là mẹ của mình hay là con của mình. Ước muốn cho người kia khổ phát sinh từ sự kiện là vì mình khổ quá, mình nghĩ người đó làm khổ mình và bây giờ mình phải làm khổ lại cho bỏ ghét dù họ là cha mẹ hay con mình. Chúng ta có những tư tưởng dại dột như vậy, Trong quá khứ dù chúng đã quy y thọ năm giới rồi mà chúng ta vẫn còn những tư tưởng trẻ con dại dột như vậy.

Hôm nay chúng ta tỉnh ra. Chúng ta hứa với Tam Bảo là từ nay về sau chúng ta không có những tư tưởng dại dột như vậy dù người kia có nói, có làm những điều gây khổ đau cho mình nhưng mình không muốn làm cho người kia khổ, mình không muốn trừng phạt người kia. Đó là ý nghiệp tốt. Chấp nhận người kia như vậy rồi từ từ giúp cho người kia thay đỗi. Nếu mình biết nói lời ái ngữ, nếu mình biết lắng nghe thì từ từ mình sẽ thay đổi được người đó. Nếu mình trừng phạt người đó, mình tẩy chay người đó thì chẳng những mình không giúp được mà mình còn nói những lời và có những hành động gây ra thương tích trong lòng ngươì đó. Mình làm người đó đã khổ lại càng khổ thêm. Người đó có thể là cha, mẹ, là con trai hay con gái mình. Trong quá khứ chúng ta ai cũng đều đã có khi dại dột, nghĩ và làm những điều như vậy. Hôm nay chúng ta phải tỉnh dậy, phát lời nguyện với Tam Bảo là từ bây giờ trở đi mình sẽ không có tư tưởng muốn trừng phạt người kia, mình không làm cho người kia khổ bằng lời nói hay bằng hành động của mình. Mình muốn bằng lời nói dịu dàng, bằng khả năng lắng nghe nỗi khổ niềm đau giúp cho người đó thay đổi. Như vậy mới xứng đáng là một người Phật tử, một người đã thọ trì ba quy và năm giới.
Bài kệ sám hối bằng tiếng Việt này rất hay và đã được đặt thành nhạc :

Con đã gây ra bao lầm lỡ

Trong này dùng chữ lầm lỡ thay vì tội lỗi. Chữ tội lỗi nặng quá ! Lầm lỡ là tại vì mình dại, mình không có thầy, có bạn để chỉ cho mình. Lầm lỡ nghe nhẹ nhàng hơn nên thay vì nói “con đã gây ra bao tội lỗi” thì mình nói “con đã gây ra bao lầm lỡ”.
Chúng ta ai cũng đã từng có những lầm lỡ, tôi cũng vậy. Điều quan trọng là mình biết mình đã lầm lỡ và mình phát nguyện từ nay vế sau không dại dột như vậy, không nghĩ không làm và không nói như vậy nữa. Pháp môn này rất hay.

Con đã gây ra bao lầm lỡ
Khi nói khi làm khi tư duy

Đó là khẩu nghiệp, thân nghiệp và ý nghiệp. Mình đã đầu tư dại dột và những nghiệp đó sẽ làm mình khổ trong tương lai. Mình sẽ đầu tư khôn khéo hơn, đầu tư vào ba nghiệp thanh tịnh.

Con đã gây ra bao lầm lỡ
Khi nói khi làm khi tư duy
Đam mê, hờn giận và ngu si
Nay con cúi đầu xin sám hối.

Ba phiền não lớn nhất là tham, sân, si. Tham là đam mê, hờn giận là sân, ngu si là si. Đó là ba chất độc làm hư thối cả cuộc đời mình. Ba chất độc Tham Sân Si nói theo văn này là Đam mê, Hờn giận và Ngu si. Nghe những bài pháp thoại, đọc những bài kinh của Đức Thế Tôn, mình tỉnh ra. Mình thấy mình ngu si nên mình mới tham đắm, hờn giận, thù oán.

Con đã gây ra bao lầm lỡ
Khi nói khi làm khi tư duy
Đam mê, hờn giận và ngu si
Nay con cúi đầu xin sám hối.

Sám hối đây không có nghĩa là xưng tội. Sám hối là công nhận mình đã lầm lỡ, công nhận một cách công khai trưóc mặt Tam Bảo. Con đã lầm lỡ, con không chối và con nguyện từ đây về sau sẽ không dại dột như vậy nữa. Con sẽ không nói, không làm và không tư duy như vậy nữa. Chính nhờ lời nguyện đó, lời hứa đó mà cái nghiệp ngày xưa đã rửa sạch được. Mình có rửa sạch được những lầm lỡ trong quá khứ hay không là do lời nguyện có mạnh hay không ? Mình quyết tâm không nói, không làm và không nghĩ như vậy nữa thì tội đó tiêu, Nếu nguyện không đủ mạnh thì tội vẫn đi theo mình. Quỳ trước Tam Bảo mình phát nguyện cho lớn: Thà chết chứ mình không nói như vậy nữa, thà chết chứ không chạy theo cái đó nữa, thà chết chứ không u mê như vậy nữa. Khi phát một lời nguyện lớn vậy thì tội từ từ tan như tuyết tan ra nước khi mặt trời lên.

Con đã gây ra bao lầm lỡ
Khi nói khi làm khi tư duy
Đam mê, hờn giận và ngu si
Nay con cúi đầu xin sám hối.
Rất là đơn sơ !. Rất là thành khẩn !
Một lòng con cầu Bụt chứng tri
Bắt đầu hôm nay nguyện làm mới

Làm mới tức là sám hối, cương quyết chấm dứt những lời nói, những hành động, những tư duy cũ và bây giờ cái gì cũng mới hết. Chữ làm mới là chữ chúng tôi sáng tạo ra để người Tây phương sử dụng vì chữ sám hối đối với họ hơi nặng. Làm mới tiếng Pháp là un nouveau depart, tiếng Anh là beginning a new, tức là sám hối. Trong đảng ngày xưa có dùng chữ sửa sai. Trong cuộc cải cách ruộng đất có lầm lỡ gây nhiều đau khổ. Trong đại hội đảng, bộ chính trị đã có quán chiếu, đã thấy những vụng về nên Tổng bí thư Trường Chinh đã từ chức và những người trong bộ chính trị đã xin rút ra. Đó cũng là một loại làm mới, sám hối, nhưng đảng không ưa chữ sám hối nên đã sáng tác ra danh từ sửa sai. Mình cũng vậy, mình có những sai lầm vụng dại trong quá khứ. Bây giờ mình nhất định không tiếp tục như vậy. Mình làm mới. Chữ làm mới rất nhẹ nhàng. Người Tây phương rất thích chữ làm mới ( beginning a new ). Tiếng Pháp là un nouveau depart có nghĩa là bắt đầu trở lại, làm lại cuộc đời. Không trễ đâu ! Đến giờ này, cái tuổi này, vẫn còn có thể bắt đầu trở lại con người mới tinh.

Một lòng con cầu Bụt chứng tri
Bắt đầu hôm nay nguyện làm mới
Nguyện sống đêm ngày trong chánh niệm
Nguyện không lập lại lỗi lầm xưa
Nam Mô Bồ Tát Cầu Sám Hối

Sau khi sám hối với tất cả lòng chí thành thì tự nhiên trong người mình nhẹ ra. Bây giờ mình biết nhìn với con mắt thương yêu. Nhìn cha mình thấy thương được, nhìn mẹ mình thấy thương được, nhìn con trai con gái mình thấy thương được, chấp nhận được. Cái tâm muốn làm mới, muốn sám hối được biểu hiện bằng một lời phát nguyện: từ nay không nói không làm, không tư duy như vậy nữa. Tự nhiên nó nhẹ liền !.

Bao nhiêu lầm lỗi cũng do tâm
Tâm vì tham sân si nên làm làm ra lầm lỗi.
Tâm tịnh còn đâu dấu lỗi lầm
Nếu tâm không còn tham, sân, si thì mình không còn nói, làm và nghĩ như vậy nữa.
Sám hối xong rồi lòng nhẹ nhõm
Ngàn xưa mây bạc vẫn thong dong.

Nhẹ như là mây khói trên rừng. Sư cô Chân Không sẽ hát bài này cho mình nghe. Sư cô đã 69 tuổi mà có giọng hát như là 30 tuổi nên sư cô muốn dấu mặt. Quý vị nghe để thực tập bài này hay lắm.

Con đã gây ra bao lầm lỡ
Khi nói khi làm khi tư duy
Đam mê, hờn giận và ngu si
Nay con cúi đầu xin sám hối.
Một lòng con cầu Bụt chứng tri
Bắt đầu hôm nay nguyện làm mới
Nguyện sống đêm ngày trong chánh niệm
Nguyện không lập lại lỗi lầm xưa
Nam Mô Bồ Tát Cầu Sám Hối
Nam Mô Bồ Tát Cầu Sám Hối
Nam Mô Bồ Tát Cầu Sám Hối
Bao nhiêu lầm lỗi cũng do tâm
Tâm tịnh còn đâu dấu lỗi lầm
Sám hối xong rồi lòng nhẹ nhõm
Ngàn xưa mây bạc vẫn thong dong.

Bây giờ sư cô tập cho đại chúng hát từng câu một.


Làm mới (pháp môn)

Phép thực tập nhìn lại tình trạng của mình và mối liên hệ giữa mình và người thân để có thể hóa giải buồn giận, phá tan mây mù của sự hiểu lầm, đem hạnh phúc trở về để nuôi lớn hạnh phúc ấy. Mỗi tuần ta nên làm mới một lần, dù giữa ta và người kia không có vấn đề với nhau. Người kia có thể là cha, mẹ, con hay người bạn đời của ta. Làm mới cũng là một hình thức của sự thực tập sám hối, cần đến tâm thành khẩn và ý chí thực tập để thay đổi tình trạng. Sự thực tập làm mới dễ nhất là giữa hai người, nếu thấy hơi khó khăn thì ta mời thêm một người thứ ba, người mà cả hai bên đều thương kính và tin cậy. Làm mới cũng có thể thực hiện được trong một nhóm tăng thân nhiều người. Trong thời gian làm mới, ai cũng thực tập theo dõi hơi thở và sử dụng phép lắng nghe. Khi nói ta phải sử dụng ái ngữ, nghĩa là lời nói dịu dàng, trầm tĩnh, không lên án, không trách móc. Đây là quá trình thực tập, gồm bốn phần:

1. Tưới hoa: trong phần này ta nhắc đến những điểm tích cực và dễ thương của người kia. Đây không phải là nói nịnh để làm lớn sự tự hào, tự phụ của người đó, mà để giúp người đó có thêm tự tin nơi bản thân họ và do đó cố gắng phát triển những điểm tích cực ấy, những điểm có thể tạo dựng hạnh phúc cho tự thân và cho người khác.

2. Tự tỉnh: trong phần này, ta tự nói về những thiếu sót của chính ta, những lúc ta thiếu chánh niệm và vì vậy đã vụng về nói những lời hoặc có những cử chỉ đã có thể làm buồn lòng người khác. Và ta hứa sẽ thực tập khá hơn trong những ngày sắp tới để không còn lặp lại những vụng dại vừa qua.

3. Nói lên niềm đau: trong phần này, ta có thể nói lên niềm đau của ta, niềm đau mà ta ngỡ rằng đã được phát sinh do một lời nói hay cử chỉ của người khác. Ta có thể thêm rằng vì sự thực tập của ta còn kém nên ta còn dễ buồn dễ giận như vậy và ta mong người kia hãy yểm trợ ta trong sự thực tập, lần sau xin đừng nói và đừng làm như thế.

4. Thực tập lắng nghe: Khi nghe người kia nói lên niềm đau, ta có thể nghĩ rằng người ấy có tri giác sai lầm và đã tự làm khổ mình, chứ ta không hề có ý làm người kia khổ. Tuy nhiên ta không nên đính chính ngay trong lúc ấy để biến giờ làm mới thành một cuộc tranh luận. Ta chỉ nên học cách lắng nghe của Bồ Tát Quan Thế Âm, nghe với tâm từ bi và cho người kia biết rằng ta đang lắng nghe, ghi nhận những điều người ấy nói và ta nguyện sẽ chiêm nghiệm và nhìn kỹ lại những gì đã xảy ra. Sau đó ta tìm cơ hội tới với người đó để giúp cho họ thấy được rằng họ đã có nhận thức sai lầm. Nếu ta thấy được sự vụng về hoặc lầm lỡ của ta thì ta phải lập tức viết thư xin lỗi và hứa sẽ thực tập hay hơn trong những ngày tới.