Giá trị của tấm bằng MBA bị nghi ngờ.

Hà Trần
Các trường quản trị kinh doanh dạy các nhà quản lý cách quản lý như thế nào? Câu hỏi này do chính Henry Mintzberg, giáo sư quản trị kinh doanh của trường đại học McGill tại Montreal đặt ra. Trong cuốn sách mới đây của mình, ông chia câu trả lời của mình thành hai phần: thứ nhất, ông cho rằng cấp chứng chỉ truyền thống, tấm bằng MBA, là cách làm sai bởi nó “chẳng chuẩn bị kiến thức gì cho người quản lý”. Phần hai, ông viện dẫn lý do giải thích cho quan điểm của mình. Theo ông, những gì giảng dạy tại các trường quản trị kinh doanh chỉ là mớ lý thuyết hỗn độn giữa quan điểm cá nhân và kinh nghiệm mà thôi.

Ông Mintzberg cho rằng nhiều chương trình MBA sai lầm khi chỉ chú trọng vào những nghiên cứu dựa trên đối tượng và hoàn cảnh cụ thể để khuyến khích sinh viên nhanh chóng đưa ra những câu trả lời dựa trên những số liệu nghèo nàn. Ông cũng chì trích các khoá học chỉ tập trung vào những phân tích khô cứng. Theo ông, những người tốt nghiệp các khoá học này chỉ đủ khả năng “thuyết phục một nhóm từ 40-90 người mà thôi” và khiến họ tin rằng họ không cần kinh nghiệm quản lý cũng có thể làm tốt công tác quản trị kinh doanh. Và tất nhiên, đó không phải là những gì cần thiết để quản lý một tổ chức thương mại phức tạp.

Ông Mintzberg cho rằng, khả năng tổng hợp, chứ không phải là phân tích, “là điều rất cốt yếu trong quản lý”. Ông dẫn chứng Robert McNamara, đã từng là Chủ tịch tập đoàn Ford Motor là một MBA điển hình bởi “chỉ biết phân tích kiến thức theo từng tình huống”. Gần đây, uy tín của tấm bằng MBA cũng bị giảm sút khi một loạt lãnh đạo các tập đoàn lớn từng tốt nghiệp các trường MBA lại dính dáng tới những vụ bê bối lớn như vụ Enron. Nguyên cựu Giám đốc điều hành của Enron là Jeffrey Skilling đã từng là một trong những sinh viên MBA xuất sắc nhất của trường Harvard.

Tuy nhiên, nếu đúng các chương trình giảng dạy MBA tệ hại tới như vậy thì làm sao các thương gia Mỹ vẫn kinh doanh thành công hơn so với các đồng nghiệp tại Châu Âu và Nhật Bản, những nước ít nhiệt tình theo học các khoá MBA? Ông Mintzberg cho rằng, những công ty lớn nhất nước Mỹ lại là những công ty có nhiều người không theo học MBA như Bill Gates, Warren Buffett, Jack Welch, Michael Dell và Andy Grove. Thực tế chỉ có khoảng 40% ông chủ các công ty Mỹ có bằng MBA, còn lại chủ yếu là tự học.

Không phải chỉ có riêng ông Mintzberg nghi ngờ giá trị của tấm bằng MBA truyền thống mà cả những công ty tư vấn hàng đầu thế giới như Mc Kinsey và Mercer cũng tăng cường tuyển dụng những người không có bằng MBA. Còn trường Harvard thì vẫn tuyên bố trong tạp chí Harvard Business Review của mình rằng: “Bằng MBA là một trong những chứng chỉ cần thiết nhất trong thế giới kinh doanh”./.

(Theo The Economist)